5 tips voor minder stress tijdens de feestdagen

Voor veel volwassen KOPP/KOV zijn de feestdagen een moeilijke tijd, die gepaard gaat met veel stress. Je voelt je verplicht om tijd door te brengen met je psychisch zieke of verslaafde ouder(s). Omdat ze helemaal alleen zijn en er niemand anders naar ze omkijkt. Of voel je een diep verlangen naar dat het misschien deze keer toch fijn en gezellig is.

Of je hebt al een tijd geen contact meer met je ouders. En juist in deze tijd is het gemis zo voelbaar. Misschien niet eens het gemis van je ouders zelf, maar vooral het gemis van hoe het zou kunnen zijn. Ouders bij wie je welkom bent, die onvoorwaardelijk van je houden. En dat heb je nooit zo gevoeld.

Geen verplichtingen

Ik houd van kerst. Ben er echt gek op. Jarenlang heb ik met mijn eigen gezin kerst gevierd, precies zoals wij het zelf wilden. Met vrienden en lekker uitbundig. Waar we door het jaar heen rustig aan doen met vlees en vis, en zoveel mogelijk verantwoord eten, pakken we met kerst uit. Weken van tevoren begon de voorpret al. Recepten uitzoeken, overleggen wie wat ging maken, kijken waar ik de ingrediënten kon halen, alvast bestellingen plaatsen.

Jaren geleden heb ik besloten dat ik me met kerst van niemand iets aan zou trekken. Geen verplichtingen, en dus ook geen stress. Gewoon doen waar we zin in hadden. In een ver verleden wel eens met familie, maar alleen als het goed voelde. Daar is sinds dit jaar verandering in gekomen.

Schuldgevoel en loyaliteit

Toen mijn vader overleed in 2015, besloot mijn moeder met de feestdagen te gaan werken. Ze werkte in de zorg, dus dat was prima te regelen. Sinds afgelopen zomer is ze met pensioen. En kan ik het niet over mijn hart verkrijgen dat ze alleen thuis zit met kerst. Ja, schuldgevoel en loyaliteit spelen hierin een alles bepalende rol. Met mijn broer heb ik afgesproken allebei een dag voor onze rekening te nemen.

Ik besef dat ik geluk heb gehad. Zoveel jaren heerlijke feestdagen zonder stress. Mijn ouders waren wie ze waren, en ik was er ook in deze periode elk jaar een beetje los van. Los van het gezin waarin ik ben opgegroeid. Kerst vieren met mijn zelfgekozen familie. En toch doet het pijn dat het nu ook tot deze momenten is doorgedrongen.

5 tips voor minder stress met de feestdagen

Hoe treed jij de feestdagen tegemoet? Vrolijk en optimistisch? Of zie je er, net als ik, tegenop? Kun je niet wachten tot deze tijd weer voorbij is?

Bij deze geef ik je 5 tips om de feestdagen met minder stress door te komen.

1. Laat je verwachtingen los, zowel die over de ander als over jezelf. Probeer niets te verwachten, en kijk wat er in het moment ontstaat. Natuurlijk vraagt kerst om voorbereiding, maar het hoeft niet perfect. Of je nu naar je familie toe gaat, of dat er mensen bij jou komen, de lat mag lager. Je doet al meer dan genoeg. Liever wat minder perfect en wat minder spanning, dan alles tot in de puntjes verzorgd en nog voor het einde van tweede kerstdag het gevoel hebben dat je tegen een burn-out aan zit.

2. Vraag hulp. Je kent het zo goed om alles alleen te doen. Je wilt de ander niet belasten en hebt al snel het gevoel dat je teveel vraagt. Of eerder nog: dat je teveel bent. En in eerste instantie geeft vragen om hulp misschien juist veel spanning. Maar wanneer je een ander vraagt om je te helpen of iets voor je te doen, geef je diegene ook een geschenk. Een gelegenheid om er voor jou te zijn, terwijl andersom zo vertrouwd voor je is. Om iets samen met jou te doen. En dat is voor een ander juist heel fijn. Kijk of je wat vaker ‘nee’ kunt zeggen. ‘Ja’ is echt niet altijd nodig. Niet de volle verantwoordelijkheid voor alle feestelijkheden ligt op jouw schouders alleen. Ik weet dat het soms lastig is, maar je mag echt iemand anders vragen om je te helpen.

3. Neem in de aanloop naar de feestdagen toe regelmatig wat tijd voor jezelf. Neem tijd om te vertragen. Juist wanneer je stress hebt, gooi je je eigen hulpbronnen als eerste overboord. Of dat nu stress is doordat je kerst met je familie doorbrengt, of doordat het gemis aan familie juist in deze tijd zo voelbaar wordt. Je hulpbronnen heb je in deze tijd juist heel hard nodig. Je dag verloopt echt niet voorspoediger, wanneer je negeert hoe je je voelt. Een kopje thee op de bank, een wandeling maken, sporten, muziek luisteren, of iets anders wat je fijn vindt.

4. Neem de signalen van je lichaam serieus. Wanneer je je hier meer bewust van wordt, kun je daar ook op afstemmen. Als je ademhaling bijvoorbeeld hoog zit, of als je schouders gespannen zijn, is dat een teken van stress. Door regelmatig je lichaam te scannen, weet je precies wanneer de spanning oploopt. Trek je dan even terug. Ook tijdens het hoofdgerecht kun je gewoon even naar de keuken of het toilet of naar boven (wanneer je in je eigen huis bent) gaan, en waarnemen wat er in je lichaam gebeurt. En vanuit dat perspectief kijken wat je nodig hebt. Even wat tijd nemen om adem te halen. Iemand vragen om je te helpen.

5. Misschien lukt het je om af en toe te beseffen dat je niet alleen bent in je worsteling. Voor heel veel KOPP-/KOV-volwassenen is deze tijd ingewikkeld. Omdat je tijd met je ouders doorbrengt, omdat ze anders zo eenzaam zijn. Of omdat je je verplicht voelt. Omdat broers of zussen, of andere familieleden zich hebben teruggetrokken. En daarbij zet je jezelf op de tweede plaats. Of juist omdat je geen contact meer hebt met familie. En het gemis in deze tijd zo voelbaar is. Weet dat je niet alleen bent.

Ik wens je mooie dagen toe, met mildheid voor jezelf.