Dit is hoe het is
Soms vertel ik mensen over het contact met mijn moeder. Vaak krijg ik dan vragen over of ik het dan niet anders moet aanpakken. Dat ik misschien nog eens met haar moet gaan praten. Ik weet: mijn moeder bedoelt het niet verkeerd. Ze heeft mij naar haar beste vermogen opgevoed. Maar ik weet ook: het komt niet rond. Hoe graag ik het ook zou willen. Hoe hard ik het ook probeer. Hoezeer ik er ook naar verlang om als kind bij mijn moeder te mogen schuilen. Het gaat niet meer gebeuren.
Mensen die zijn opgegroeid bij ouders met psychische problemen of een verslaving weten dit. Er komt een moment dat je moet zeggen: dit is hoe het is en het wordt niet anders. Aanvaarden hoe het is, en stoppen met je ertegen te verzetten. Of proberen de situatie of je ouders te veranderen. In de hoop dat je toch krijgt wat je zo nodig hebt.
Emotioneel beschikbaar voor mijn moeder
Al vanaf heel jonge leeftijd heb ik geprobeerd om mijn moeder te bereiken. Ik stond emotioneel gezien voor haar klaar. Ik was beschikbaar voor haar. Ik keek naar wat ze nodig had en probeerde daaraan te voldoen. En zoals jonge kinderen dat doen: wanneer ze nodig hebben, maar niet ontmoet worden in hun behoeften, denken ze dat het aan hen ligt.
Lang heb ik me schuldig gevoeld, wanneer ik voor mezelf koos. Het moment dat wij besloten om met ons gezin verder bij mijn ouders vandaan te gaan wonen, raakte mijn moeder in een depressie. En toch hebben we het gedaan. Omdat het voor ons klopte. Het moment dat ik besloot om de sterfdag van mijn vader alleen te gedenken. En niet meer met haar samen, omdat er dan geen ruimte is voor mij om te rouwen. Zo zijn er nog talloze voorbeelden waarbij ik voor mezelf koos en me schuldig voelde.
Durven
Telkens opnieuw leer ik voor mezelf te kiezen. Omdat ik weet: wanneer ik uit loyaliteit met mijn moeder meebeweeg, verlies ik mezelf. En het helpt niet. De situatie wordt er niet beter van. Dit komt niet rond.
Søren Kierkegaard heeft hier zo’n prachtige uitspraak over, die al op meerdere manieren vertaald is: “Durven is even de grond onder je voeten verliezen. Niet durven is je leven verliezen.” Wanneer ik durf voor mezelf te kiezen, verlies ik het contact met mijn moeder. En dan verlies ik elke keer weer even de grond onder mijn voeten. Telkens als ik voor mezelf kies, voel ik de schrik van het alleen en verlaten zijn weer even in mijn lijf. En ik weet ook: wanneer ik dat níet doe, dan verlies ik mijn leven. Dan staat mijn leven in dienst van mijn moeder. Dan besta ik bij de gratie van het beschikbaar zijn voor haar.
Maar wanneer ik voor mezelf kies, weet ik ook: het komt niet rond. Het wordt niet een mooi sprookje met een gelukkig einde voor mij, samen met mijn moeder. Dan heb ik te rouwen dat dit is wat het is. Rouwen over wat nooit geweest is en ook nooit zal zijn. En als ik het verdriet daarover toelaat, word het stilaan rustig in mij.
Dit herken ik heel goed. Ik heb 5 jaar geleden gekozen mijn moeder niet meer te zien na een lange periode van proberen haar een plek in mijn leven te geven. Maar steeds liep het uit op een teleurstelling, steeds kwamen de verwijten tot ik zelfs ook milde kritiek van haar niet meer kon verdragen.
Het is een maatschappelijk taboe om je moeder niet meer te willen zien. Ze is, zo hoor je, toch degene die jou 9 maanden heeft gedragen en je, zo hoorde ik altijd, met veel pijn en moeite ter wereld heeft gebracht.
Dat komt ook omdat mensen geen beeld hebben van wat 40 jaar niet worden gezien betekent voor een kind. Wat niet ‘thuis’ kunnen zijn bij je ouders betekent.
Inmiddels sta ik hier sterker in en al stuurt mijn moeder mij nog altijd beledigende of beschuldigende berichten, kan ik die weerstaan. Het moeilijkste vind ik nog dat zij het zelf niet kan zien, het niet kan of wil begrijpen. Dat is ook een van de oorzaken dat ze er altijd badinerend of lacherig over doet. Ik mag en kan niet meer verwachten dat zij nog verandert, ze is 85 jaar oud en de enige groef die ze nog kent is de groef waar ik niet meer in terecht wil komen.
Ik zou anderen wel willen helpen om te wennen aan die beslissing, want de buitenwereld krijg je beslist niet mee als je besluit geen contact meer te willen. En inderdaad, dat het niet rond wordt, niet meer goed komt zoals in Amerikaanse films. Dat het altijd een lelijk plaatje zal blijven. Het is belangrijk, om dat te erkennen, want niets zit meer in ons gebakken dan de wil om het uiteindelijk goed te maken. Want jij bent verantwoordelijk voor het geluk van je ouders toch? Als je die gemeenplaats eenmaal hebt overwonnen, wordt het draaglijker, lichter bijna.
Ronald, dankjewel voor je reactie en het delen van je verhaal. Mooi dat je je eigen beweging hebt kunnen volgen, en pijnlijk dat je moeder je nog steeds nare berichten stuurt. Mensen helpen om hun eigen beweging te maken is precies de reden dat ik deze post op LinkedIn heb geschreven. Het helpt om steun te vinden en je er minder alleen in te voelen.
Sinds ik hier meer over lees voel ik mij sterker worden. De grootste heling zit dus in het herkennen, erkennen en dealen (ermee dealen dus verantwoording nemen voor eigen toekomst). Dit uiteraard gepaard met tig keer terugvallen en weer erkennen etc. Maar ik denk dat dit steeds minder vaak zal gebeuren.
Ik lees alleen nergens de zorg en angst om zelf net zo te worden als mijn moeder. Ikzelf heb dat wel. Met een overgevoelig dochtertje van 3 ben ik nu extra gemotiveerd om mijn eigen “shit” te verwerken en het niet door te geven. Want: dit doe je. Ik wil het niet en zeg niets maar ze voelt mijn pijn op momenten maar zeker mijn altijd aanwezige stress en onzekerheid wat mijn moeder teweeg heeft gebracht (misschien net zo ongewild als ik dit wil).
Ik hoop daar nog meer over te lezen en horen en hoe andere ouders dit ervaren en aanpakken. Succes allen en dank voor julliue verhalen!
Heel herkenbaar, die angst hetzelfde te worden als je ouder… en helaas, ook ik herken het veel te vaak in mijn ouder zijn. Het is pijnlijk waar: Papa, ik lijk steeds meer op jou. En dat wil ik niet.
Toch wil ik je meegeven: vier je overwinningen, hoe klein ook. Wat jouw moeder teweeg heeft gebracht, dat mag je nu erkennen en ook erkennen dat hier en nu goed en veilig is. Ik wens je rust.
Ik volg sinds kort deze psycholoog en alleen de erkenning te lezen helpt mij in alle klotezooi rust te vinden. https://www.instagram.com/p/CrtCQ3mL4Jy/
Succes, keep going, peacefully.
Precies verwoord zoals ik het voel.
Dankjewel daarvoor.
Liz
Bedankt voor het delen! Herkenbaar en het is een proces om te durven kiezen voor mezelf. Iedere keer opnieuw de afweging maken dat voor mezelf kiezen goed en belangrijk is! Dat is voor mezelf zorgen, ongeacht wat de omgeving denkt, die veelal anders opgegroeid zijn en waarvoor het moeilijk is te begrijpen.
Het is iedere keer alsof ik mijn eigen verhaal lees, zo herkenbaar, pijnlijk en verdrietig. Maar ook zo waardevol voor mijn rouwverwerking om te lezen dat ik niet alleen ben die hiermee te maken heeft.
Ik voel veel herkenning als ik de blogs en info lees, maar ik weet niet of ik een echt KOP-of KOV-kind ben; ik was bedoeld om het huwelijk van mijn ouders te ‘redden’ die elkaar -vaak onder invloed van alcohol- de tent uitvochten. Heb me altijd de moeder van mijn moeder gevoeld, kon weinig respect voor haar opbrengen en heb altijd boosheid gevoeld. Mijn vader is na de scheiding uit mijn leven gegleden: ik mocht wel langskomen (al had mijn stiefmoeder dat liever niet), maar hij kwam nooit naar mij toe, ook niet toen ik volwassen was.
Heb tranen met tuiten gehuild bij het lezen van de artikelen hier…. Heb er in mijn twintiger jaren al eens een half jaar door thuisgezeten, en ontdek nu (49) dat ik er nog steeds niet ‘klaar’ mee ben. Misschien zal ik dat nooit zijn…